ธรรมจักร

ธรรมจักร นครปฐม

ธรรมจักรแกะสลักจากหิน พบที่จังหวัดนครปฐมชิ้นนี้พบจากการขุดค้นทางโบราณคดี ที่จังหวัดนครปฐมเมื่อกว่า 60-70 ปีที่แล้ว

จะเห็นได้ว่าที่ตัวธรรมจักรหินมีจารึกตัวอักษรโบราณ อยู่หลายจุดมาก นักภาษาศาสตร์และนักโบราณคดี กำหนดอายุว่าธรรมจักรชิ้นนี้มีอายุไม่น้อยกว่า 1,300 ปีมาแล้ว (พ.ศ.1200-1300)

นี่คือหลักฐานยุคแรกสุดในดินแดนไทยที่แสดงถึงการแรกรับพุทธศาสนา จากชมพูทวีปหรือประเทศอินเดียในปัจจุบัน

ลวดลายที่เรียกว่า “ดอก (ไม้) กลมสลับสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน” ที่ปรากฏอยู่บนธรรมจักร ช่วยยืนยันความเก่าแก่ของธรรมจักรชิ้นนี้ ซึ่งเกิดจากการศึกษาเปรียบเทียบกับลวดลายในศิลปะอินเดีย โดยนักประวัติศาสตร์ศิลปะ จึงทำให้เรากำหนดอายุธรรมจักรชิ้นนี้

ธรรมจักรที่หมุนไปของพระพุทธศาสนา ได้หมุนวิ่งออกมาจากชมพูทวีป และประดิษฐ์สถิตสถานอย่างมั่นคงในดินแดนนี้ตั้งแต่เมื่อพันปีที่แล้ว และธรรมจักรของพระพุทธองค์นั้นเอง ก็เป็นหนึ่งใน “จักร” หรือกงล้อสำคัญ ที่หมุน “กงล้อแห่งประวัติศาสตร์” ของสยามประเทศ ตราบจนปัจจุบัน

ข้อจำกัดที่น่าสนใจสำหรับการถ่ายวีดีโอ คือการจัดแสงในพิพิธภัณฑ์ยุคใหม่ มักจะใช้ห้องมืด และจัดแสงเข้าวัตถุด้านใดด้านหนึ่ง ผลที่ตามมาทางความรู้สึกคือความเข้มขลังอลังการจับใจ แต่การจะถ่ายทอดความงามนั้นลงสู่วีดีโอกลับไม่ใช่เรื่องง่ายนักในการที่จะถ่ายทอดฝีมือการแกะสลักหินของช่างโบราณ “ที่แกะลวดลายและสลักจารึกได้ คมเฉียบ แต่ทำให้กินทั้งก้อนไม่แตกสลาย” ไปถึงผู้ชม