การกำจัดเชื้อรา : ยับยั้งการเจริญเติบโต
ของเชื้อราที่เป็นอันตรายในบ้าน
ไม่เพียงแค่ไม่น่ามอง แต่เชื้อรายังเป็นอันตรายต่อสุขภาพ และส่งผลกระทบต่อครัวเรือนในภูมิภาคต่างๆ เช่น ออสเตรเลีย อินเดีย ญี่ปุ่น อเมริกาเหนือ และยุโรป มากถึง 50%1
แต่เชื้อราที่มีอยู่ทั่วไปนี้คืออะไร และเพราะเหตุใดจึงเป็นปัญหา อ่านต่อเพื่อเรียนรู้เพิ่มเติม
เชื้อราคืออะไร
เชื้อราคือเห็ดราชนิดหนึ่งที่มีเมล็ดเรียกว่า "สปอร์" ซึ่งจะแพร่กระจายทางอากาศ หรือเกาะติดกับสิ่งของ หรือผู้คนเพื่อสืบพันธุ์2
สปอร์ที่มีขนาดเล็กมากเหล่านี้ไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า เมื่อแพร่กระจายเข้าสู่บ้านของเรา สปอร์เหล่านี้จะเกาะติดอยู่บนพื้นผิวที่เปียกชื้น และทำให้เชื้อราเจริญเติบโตขึ้น
เชื้อรามักพบได้ทั่วไปตามธรรมชาติ และจำเป็นต่อการย่อยสลายสารอินทรีย์ แต่ก็สามารถพบในบ้านเรือนได้ด้วยเช่นกัน เนื่องจากเชื้อราอาศัยเพียงสภาพแวดล้อมที่อุ่น และชื้นเท่านั้นในการเติบโต3
เชื้อราที่อยู่นอกบ้านเป็นสิ่งที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ เนื่องจากสปอร์จะแพร่กระจายตลอดทั้งปีในสภาพอากาศที่มีลมแรง หรือในฤดูกาลที่มีฝนตกชุก หรือมีหมอกหนา
คุณมักจะเห็นเชื้อราบนใบไม้ร่วงที่คุณเหยียบ บนท่อนไม้ที่หักโค่นลงใกล้ต้นไม้เก่าแก่ หรือกองขยะอินทรีย์ในสนามหลังบ้านของคุณ
เชื้อราภายในอาคารจะเกิดขึ้นเมื่อสปอร์ลอยผ่านเข้ามาตามช่องต่างๆ หรือถูกนำเข้ามาพร้อมกับสัตว์เลี้ยงและผู้คน
จุดที่เรามักจะพบเห็นเชื้อราคือสถานที่ที่เปียกชื้น เช่น
- ห้องน้ำ
- ห้องเก็บของ
- ตู้เก็บของในครัว
- บริเวณใต้อ่างน้ำ
มีเชื้อราชนิดใดบ้าง
เชื้อราที่คุณสามารถพบในบ้านได้บ่อยที่สุด ได้แก่4
- Penicillium
◦ พบได้ในดิน อากาศ และพืชพรรณที่เน่าเปื่อย เชื้อรานี้มักเป็นสีน้ำเงินหรือสีเขียว. - Cladosporium
◦ ปรากฏเป็นอาณานิคมสีเขียว สีน้ำตาล หรือสีดำ และอาจทำให้อาการของโรคหอบหืดและการติดเชื้อไซนัสแย่ลงได้5 - Aspergillus
◦ เนื้อนุ่มหรือเป็นผง อาณานิคมของเชื้อรานี้อาจมีสีต่างกัน แต่ส่วนใหญ่จะมีสีเหลืองซีด. - Alternaria
◦ เกิดขึ้นในที่ชื้น เช่น ฝักบัว และมีสีเทาอมเขียวเข้ม.
เชื้อราบนพื้นผิว
เมื่อเชื้อราเจริญเติบโตบนผนังหรือเฟอร์นิเจอร์ โครงสร้างของวัตถุจะเกิดความเสียหาย และทำให้สิ่งต่างๆ รอบตัวคุณอยู่ในสภาพผุพัง
โดยทั่วไปจุดที่ควรสงสัยว่าอาจจะมีเชื้อราอาศัยอยู่ คือบริเวณที่มีน้ำรั่วซึมหรือมีน้ำท่วมขัง และทำให้พื้นผิวเปียกชื้น เช่น ผนังที่ติดวอลเปเปอร์ กระเบื้องปูพื้น ผนังไม้ ใต้พรม รวมถึงหนังสือที่ไม่ได้จัดเก็บอย่างถูกวิธี
หากมีสภาวะที่เหมาะสม จุลินทรีย์เหล่านี้จะใช้เวลาเพียง 24 ถึง 48 ชั่วโมงเท่านั้นในการงอกออกมาจากสปอร์ และเจริญเติบโตเป็นเชื้อราที่มองเห็นได้ภายใน 18 ถึง 21 วัน6
เชื้อราส่งผลกระทบต่อสุขภาพของคุณอย่างไร
ผลข้างเคียงต่อร่างกาย
โชคดีที่เชื้อราที่พบนอกอาคารนั้นไม่เป็นอันตรายต่อมนุษย์ แต่สำหรับผู้ที่เกิดอาการแพ้ได้ง่าย อาจมีอาการดังต่อไปนี้7
- ระคายเคืองตา
- ไอ
- ผิวแห้ง
- คัดจมูก
แต่เมื่อเกิดเชื้อราภายในบ้าน ซึ่งเป็นสถานที่ที่คุณรับประทานอาหาร นอนหลับ และทำงาน คุณก็จะเสี่ยงต่อการสัมผัสกับเชื้อราเป็นระยะเวลานาน
ซึ่งอาจทำให้เกิดผลข้างเคียง เช่น8
- ไอเรื้อรัง
- จาม
- หายใจลำบาก
- หลอดลมอักเสบ
- ระคายเคืองตา
- ไซนัส
การเข้าสู่ร่างกายของเชื้อรา
เชื้อราอย่าง Aspergillus และ Penicillium จะผลิตสารประกอบมีพิษที่เรียกว่าไมโคท็อกซินซึ่งเป็นพิษต่อร่างกายออกมา สารพิษนี้ทำให้เกิดโรคมะเร็ง และทำให้ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ9
สิ่งที่น่ากลัวคือเชื้อราเหล่านี้สามารถเติบโตบนอาหารได้ เช่น ซีเรียลที่เรารับประทานเป็นอาหารเช้า ถั่วที่เราใส่ในสลัด และเครื่องเทศที่เราใช้ปรุงอาหารให้อร่อย
ยิ่งไปกว่านั้น ยังพบว่าไมโคท็อกซินทำให้เกิดโรคมะเร็งในสัตว์ด้วย นั่นหมายความว่าสัตว์เลี้ยงของเราก็จะได้รับอันตรายจากการรับประทานอาหารที่ปนเปื้อนด้วยเช่นกัน
ผลข้างเคียงต่อจิตใจ
นอกจากอาการทางร่างกายที่ได้กล่าวไปข้างต้นแล้ว การสัมผัสกับเชื้อราในระยะยาวยังอาจทำให้เกิดปัญหาสุขภาพจิตด้วย เช่น10
- ซึมเศร้า
- วิตกกังวล
- ไวต่อแสง
- เหนื่อยล้า
- น้ำหนักขึ้นโดยไม่มีสาเหตุ
- นอนไม่หลับ
- สับสน
จะทราบได้อย่างไรว่ามีเชื้อราเกิดขึ้น
สังเกตจากกลิ่น
สัญญาณแรกที่เห็นได้ชัดเจนที่สุดของเชื้อรา คือสิ่งที่หลายคนเรียกว่ากลิ่น "เหม็นอับ" หรือ "เหม็นหืน" ซึ่งจู่ๆ จะเหม็นฟุ้งอยู่ในบ้านของคุณ
ลองตรวจสอบดูว่ากลิ่นนั้นไม่ได้มาจากพรมเก่า หรือผ้าม่านที่มีผุ่นละอองเกาะ จากนั้นจึงหาที่มาของกลิ่น ซึ่งจะทำให้คุณพบเชื้อราในที่สุด
และคุณยังสามารถทราบได้ด้วยว่าปัญหาเชื้อราของคุณรุนแรงเพียงใดจากความเข้มข้นของกลิ่น หากได้กลิ่นเหม็นที่รุนแรง นั่นแสดงว่าเชื้อราเจริญเติบโตมาเป็นระยะเวลานานแล้ว
สังเกตการเปลี่ยนสี
หากเห็นว่าผนังสีขาวสะอาดที่บ้าน หรือสำนักงานเปลี่ยนเป็นสีเทาน่ารังเกียจ คุณอาจจะประสบกับปัญหาเชื้อราเข้าแล้ว
บ่อยครั้งเชื้อราจะเกิดขึ้นในบริเวณซอกมุมของพื้นที่ที่มองเห็นได้ยาก แต่หากลองสังเกตดีๆ คุณจะเห็นการเจริญเติบโตของเชื้อราแผ่เป็นวง เป็นเมือกลื่น มีเส้นใยฟูฟ่อง หรือเป็นผง11
หากพบลักษณะเช่นนี้ ให้คุณตรวจสอบอย่างละเอียดทุกซอกมุมที่คุณสงสัยว่าจะมีปัญหาเชื้อรา
การป้องกัน และกำจัดเชื้อรา
การป้องกันไม่ให้เชื้อราแพร่กระจายไปทั่วบ้าน
ในการจัดการกับเชื้อรานั้น สุภาษิตที่ว่ากันไว้ดีกว่าแก้เป็นจริงเสมอ และคุณสามารถป้องกันเชื้อราได้ด้วยวิธีดังต่อไปนี้
1. ตรวจสอบระดับความชื้นอยู่เสมอ
ใช้เครื่องปรับอากาศหรือเครื่องลดความชื้นเพื่อรักษาระดับความชื้นในบ้านให้เหมาะสมที่ 30%-60%
ใช้เซ็นเซอร์วัดความชื้นในบ้านเพื่อทำการตรวจสอบง่ายๆ แต่เครื่องปรับอากาศรุ่นใหม่บางรุ่นจะมีเซ็นเซอร์นี้มาพร้อมกับคุณสมบัติต่างๆ อยู่แล้ว
2. ทำให้อากาศภายในบ้านไหลเวียนได้ดี
การควบแน่นที่มากเกินไปจะทำให้เกิดความชุ่มชื้น หรือความชื้นในปริมาณที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในพื้นที่ขนาดเล็ก
ป้องกันความชื้นเหล่านี้โดยการทำให้บ้านของคุณมีอากาศไหลเวียนอยู่เสมอ ซึ่งคุณสามารถทำได้โดยการเปิดหน้าต่าง หรือติดตั้งระบบระบายอากาศ
3. ทำให้พื้นที่แห้ง
หากเกิดการเปียกชื้นในจุดที่ไม่ควรเกิด เป็นไปได้ว่าระบบท่อประปาของคุณอาจรั่วซึม ให้หาว่าเกิดการรั่วซึมที่จุดใด และขันท่อหรือก๊อกที่อาจเป็นต้นเหตุให้แน่นขึ้น
น้ำท่วมก็เป็นสาเหตุสำคัญอีกอย่างหนึ่งของการเจริญเติบโตของเชื้อรา หากเกิดน้ำท่วม พยายามทำให้ทุกจุดในบ้านแห้งภายใน 24 ถึง 48 ชั่วโมง
การกำจัดเชื้อราในบ้าน
การกำจัดเชื้อราที่กำลังเจริญเติบโตเป็นงานอันตราย ดังนั้น จึงควรทำอย่างระมัดระวัง วิธีการกำจัดเชื้อราอย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพมีดังนี้
1. เตรียมพร้อม - สวมหน้ากาก N-95 เพื่อหลีกเลี่ยงการหายใจเอาสิ่งปนเปื้อนเข้าไป และสวมอุปกรณ์ป้องกัน เช่น แว่นครอบตา เสื้อแขนยาว ถุงมือ กางเกง และรองเท้าบู๊ต เพื่อลดการสัมผัสทางผิวหนังให้น้อยที่สุด
2. น้ำยาทำความสะอาด - ใช้น้ำยาฟอกขาวในการทำความสะอาดกระเบื้องปูพื้นในห้องน้ำของคุณ หรือใช้น้ำผสมน้ำส้มสายชูในการทำความสะอาดพื้นผิวอื่นๆ
ผงซักฟอกเหมาะสำหรับใช้ซักผ้า แต่หากผ้าดังกล่าวเก่า หรือมีการปนเปื้อนที่มากพอ ให้ทิ้งผ้านั้นไปจะดีที่สุด
3. โทรหาผู้เชี่ยวชาญ - หากวิธีการเช็ดด้วยน้ำส้มสายชูแบบดั้งเดิมไม่ได้ผล คุณไม่ควรฝืนทำสิ่งที่เกินกำลังของตนเอง
ติดต่อบริษัทที่เชี่ยวชาญด้านการตรวจสอบ และกำจัดเชื้อรา บริษัทเหล่านี้จะมีอุปกรณ์ที่พร้อมสำหรับการกำจัดเชื้อรา และยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อราที่เป็นอันตรายได้อย่างหมดจด
nanoe™ X ช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อราในบ้าน
หากพูดถึงผู้เชี่ยวชาญ พานาโซนิคเองก็มีโซลูชันที่สามารถยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อราได้เช่นกัน
nanoe™ X ที่มีในเครื่องปรับอากาศบางรุ่นคือเทคโนโลยีที่สามารถสร้างอนุภาคน้ำระดับละอองขนาดนาโนที่มีอนุมูลไฮดรอกซิลได้
อนุภาคน้ำที่เต็มไปด้วยอนุมูลไฮดรอกซิลเหล่านี้ สามารถยับยั้งเชื้อราได้หลายชนิดโดยการทำลายโครงสร้างโมเลกุลโปรตีน จึงสามารถขัดขวางการเจริญเติบโตของเชื้อราได้
nanoe™ X สามารถลดอัตราการรอดชีวิตของกลุ่มเชื้อรา Cladosporium ได้ 99% ภายในเวลาเพียง 1 ชั่วโมง12
ส่วนเชื้อรา Aspergillus ที่มีความทนทานเมื่ออยู่ตามธรรมชาติ กลับมีอัตราการรอดชีวิตที่ลดลงถึง 99.5% หลังจากได้สัมผัสกับ nanoe™ X เป็นเวลา 8 ชั่วโมง
เชื้อราที่กำลังเจริญเติบโตอาจเป็นอันตรายหากปล่อยทิ้งไว้ แต่พื้นที่ที่มีการติดตั้งอุปกรณ์อย่างเหมาะสมจะสามารถป้องกันการเกิดขึ้นของเชื้อราได้ตั้งแต่แรก
บ้านที่ปลอดภัยยิ่งขึ้นด้วยเทคโนโลยี nanoe™ X เรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับเทคโนโลยี nanoe™ X ที่นี่
1 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8835129/
2 https://www.epa.gov/mold/brief-guide-mold-moisture-and-your-home
3 https://www.ccohs.ca/oshanswers/chemicals/iaq/iaq_mould.html
4 https://www.cdc.gov/mold/faqs.htm
5 https://www.medicalnewstoday.com/articles/320331
6 https://greenorchardgroup.com/how-long-does-it-take-for-mold-to-grow/
7 https://en.wikipedia.org/wiki/Mold_health_issues
8 https://nlr.com.au/articles/mould-exposure-long-term-side-effects
9 https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/mycotoxins
10 https://nlr.com.au/articles/mould-exposure-long-term-side-effects
11 https://greenorchardgroup.com/how-to-check-for-mold-in-your-house-or-apartment
12 https://www.panasonic.com/global/hvac/nanoe/all/how-nanoe-works/mould.html
เรื่องที่เกี่ยวข้อง
> วิธีการดูแลรักษาบ้านให้สะอาดปราศจากเชื้อโรค
> ปัญหากลิ่นไม่พึงประสงค์ภายในบ้าน
ผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้อง