เครื่องปรับอากาศที่
ช่วยให้ดีไซน์ของ
อาคารสมบูรณ์แบบ
เช่นเดียวกับแสงแดด พรรณไม้เขียวขจี และองค์ประกอบอื่นๆ ในธรรมชาติ
คุณภาพอากาศที่ดีได้กลายมาเป็นลักษณะสำคัญของการออกแบบอาคารที่มีความยั่งยืนมากขึ้นในปัจจุบัน
เรื่องโดย Danielle Demetriou
ภาพโดย Kunihisa Kobayashi
แกลเลอรีศิลปะ ที่อยู่อาศัย คลินิก พื้นที่ทำงาน ผลงานของ Kentaro Ishida ผู้ก่อตั้งสตูดิโอ KIAS ในโตเกียวมีประวัติศาสตร์อันยาวนานในด้านสถาปัตยกรรมหลากหลายสาขา
สิ่งที่เป็นรากฐานในการออกแบบของเขาคือการตอบสนองกันอย่างกลมกลืนระหว่างถิ่นกำเนิดในญี่ปุ่นและทัศนคติแบบสากล ซึ่งเป็นผลมาจากการที่ Ishida ได้เติบโตขึ้นมาในหลากหลายประเทศก่อนเข้ารับการศึกษาด้านสถาปัตยกรรมในลอนดอนและทำงานในประเทศสวิตเซอร์แลนด์ที่บริษัท Herzog & de Meuron
แม้งานของเขาจะเป็นการผสมผสานอันเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวระหว่างสิ่งที่แสดงให้เห็นถึงวัฒนธรรมและมุมมองทางมิติ แต่จะมีความงดงามในแบบญี่ปุ่นอย่างหนึ่งที่แฝงอยู่ในผลงานเหล่านั้น นั่นคือแนวคิดของความไม่สมบูรณ์แบบ แนวคิดนี้อาจพบเห็นได้ในพื้นผิวผสมแบบธรรมชาติบนผนังด้านนอก อิสระในการแสดงออกของแนวโค้งบนหลังคาที่ซ้อนกันเป็นชั้น หรือความไม่สมมาตรที่ซ่อนอยู่ในพื้นที่ภายในอาคาร
KIAS มีชื่อเสียงโด่งดังจากพื้นที่ทางวัฒนธรรมของสตูดิโอ Ishida ผู้นำการออกแบบของ Perez Art Museum Miami ขณะทำงานที่ Herzog & de Meuron คือผู้อยู่เบื้องหลังโครงการอันโดดเด่นมากมายในญี่ปุ่น โครงการเหล่านี้ได้แก่ N’s Yard อาคารทรงเหลี่ยมดีไซน์สะอาดตาทำจากหินและกระจกที่ตั้งอยู่กลางป่าและเป็นพิพิธภัณฑ์ส่วนตัวของ Yoshitomo Nara ศิลปินชาวญี่ปุ่น รวมถึง Mitsukoshi Contemporary Gallery ในโตเกียว
คุณภาพอากาศและการระบายอากาศเป็นปัจจัยที่เขาให้ความสำคัญเสมอมาในการออกแบบพื้นที่ทางวัฒนธรรมเหล่านี้ ซึ่งสถาปนิกมักจะนำเอาทั้งเทคโนโลยีเพื่อความยั่งยืนอันล้ำสมัยและทรัพยากรธรรมชาติ เช่น แสงแดดและอากาศมาใช้
ในบทความนี้ซึ่งเป็นการสัมภาษณ์ที่สตูดิโอของเขาในย่านไดคังยามะอันกว้างขวาง Ishida จะมาพูดคุยเกี่ยวกับคุณค่าของอากาศที่สดชื่น วิถีชีวิตที่เปลี่ยนแปลงไปในยุคแห่งโรคระบาด และเสน่ห์อันเหนือกาลเวลาของความไม่สมบูรณ์แบบ
ความไม่สมบูรณ์แบบในฐานะองค์ประกอบที่ช่วยสร้างสมดุล
ผลงานของคุณมีความหลากหลายตั้งแต่พิพิธภัณฑ์และแกลเลอรีขนาดใหญ่ไปจนถึงที่อยู่อาศัย คุณมีวิธีทำงานในแต่ละโครงการอย่างไร
ทุกโครงการมีความแตกต่างกันและเริ่มต้นจากศูนย์ เราพยายามออกแบบโดยไม่มีแนวคิดล่วงหน้าไว้ก่อน แต่จะคำนึงถึงสภาพแวดล้อม ประเทศ และบริบทเสมอ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกรณีของโครงการที่อยู่อาศัย เนื่องจากทุกคนมีวิถีชีวิตที่แตกต่างกัน และมีมาตรฐานสำหรับคุณภาพชีวิตและพื้นที่อยู่อาศัยที่ไม่เหมือนกัน เราจึงจำเป็นต้องทำความเข้าใจในจุดนี้ตั้งแต่เริ่มต้น
งานของคุณมีสิ่งใดที่เหมือนกันหรือไม่
สิ่งหนึ่งที่ผมให้ความสนใจเสมอคือวัสดุและวิธีการต่างๆ ในการใช้วัสดุ ยกตัวอย่างเช่น ในโครงการหมู่บ้านที่เขตโอตะ โตเกียว เราออกแบบชั้นล่างของอาคารให้ดูเหมือนกล่องคอนกรีตและมีผนังเปลือยทำจากวัสดุผสมที่ใช้หินเซอร์เพนทีนสีเขียว พื้นผิวเช่นนี้จะดูลุ่มลึกมากแต่ให้ลักษณะที่มีความเป็นมนุษย์และเป็นธรรมชาติมากกว่า
ทุกสิ่งบนโลกนี้ล้วนสมบูรณ์แบบ โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับโตเกียว พื้นผิวทุกหนแห่งจะดูสะอาดตาและเรียบเสมอกัน ซึ่งส่วนใหญ่เป็นผลมาจากการใช้วัสดุปลอม เช่น ไม้พิมพ์ลาย ดังนั้น เราจึงเลือกเดินในทิศตรงข้ามและทำให้สิ่งต่างๆ ขาดความสมบูรณ์แบบไปบ้าง เช่นเดียวกับห้องญี่ปุ่นแบบดั้งเดิม ซึ่งไม่ใช่พื้นที่ที่มีลักษณะสมมาตร ในห้องมักจะมี Tokonoma พื้นที่สำหรับเทพเจ้าหรือวิญญาณของบรรพบุรุษตั้งอยู่ โดยส่วนนี้จะถูกยกสูงจากพื้น 50 มม. และกั้นขอบเขตด้วยเสาไม้ ลักษณะเล็กน้อยเหล่านี้ทำให้พื้นที่มีความนุ่มนวลและสมดุลมากขึ้น เรามักจะใช้เทคนิคที่สอดคล้องกับแนวคิดเช่นนี้และทำให้พื้นผิวดูขรุขระหรือเป็นธรรมชาติมากขึ้นเล็กน้อย
ความจำเป็นในการพัฒนาของสถาปัตยกรรม
คุณได้รับอิทธิพลจากวัฒนธรรมและความสวยงามแบบดั้งเดิมของญี่ปุ่นมากเพียงใด
ผมอาศัยอยู่ที่กรุงเทพฯ จนกระทั่งสามขวบ จากนั้นจึงเข้าเรียนในระดับประถมศึกษาที่ลอสแอนเจลิส ผมศึกษาด้านสถาปัตยกรรมในลอนดอนเป็นเวลาห้าปี จากนั้นจึงย้ายมาสวิตเซอร์แลนด์และทำงานที่ Herzog & de Meuron เป็นเวลาเก้าปีก่อนจะกลับมายังโตเกียวในปี 2012 ดังนั้นจึงยากมากหากให้ระบุว่าแรงบันดาลใจของผมมาจากที่ใด การรับรู้เชิงพื้นที่ในญี่ปุ่นนั้นแตกต่างจากยุโรปอย่างสิ้นเชิง อาคารในญี่ปุ่นจะบอบบางและนุ่มนวลกว่ามาก ซึ่งส่วนใหญ่ทำจากไม้ซุง โครงสร้างแบบยุโรปมักจะแข็งแรงกว่าและใช้หินและอิฐ แต่สำหรับผม องค์ประกอบทั้งหมดเหล่านี้ล้วนเป็นสีสันต่างๆ บนจานสีเดียวกัน ผมไม่รู้สึกว่าตนเองอยู่ในวัฒนธรรมเดียว แต่สิ่งที่ต้องการทำคือผสมผสานองค์ประกอบทั้งหมดเหล่านี้เข้าด้วยกันแล้วนำมาตีความอีกครั้งโดยก้าวไปอีกขั้นเพื่อสร้างขอบเขตในรูปแบบใหม่ สถาปัตยกรรมจำเป็นต้องมีการพัฒนา แม้จะเป็นเพียงก้าวเล็กๆ ก็ตาม ในทุกๆ รายละเอียดแม้แต่ลูกบิดประตูก็ควรถูกตั้งคำถาม
ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา โรคระบาดได้ส่งผลกระทบต่องานของคุณและความต้องการของลูกค้าอย่างไร
โดยทั่วไป ลูกค้ามักจะให้ความสำคัญกับคุณภาพชีวิตภายในบ้านมากขึ้น ยกตัวอย่างเช่น พวกเขามีความระมัดระวังมากขึ้นในการเลือกเฟอร์นิเจอร์ หรือต้องการอ่างอาบน้ำที่ใหญ่ขึ้น ลูกค้าเริ่มหยุดคิดว่าอะไรจะช่วยเพิ่มความสุขให้กับการใช้ชีวิตที่บ้านของพวกเขาได้ นี่เป็นการเปลี่ยนแปลงที่เห็นได้ชัด นอกจากนี้ ผู้คนจำนวนมากยังย้ายออกจากเมืองหลวงและมุ่งหน้าสู่ภูมิภาคต่างๆ เพื่อซื้อบ้านด้วย มีการก่อสร้างเป็นจำนวนมากที่คารุอิซาวะ [เมืองรีสอร์ตบนภูเขาห่างจากโตเกียวออกไปหนึ่งชั่วโมงโดยรถไฟ] เรากำลังสร้างบ้านสองหลังและแกลเลอรีแห่งหนึ่งที่นั่น
บทบาทของอากาศในการออกแบบ
คุณภาพอากาศเป็นข้อพิจารณาที่มีความสำคัญมากเพียงใดในการออกแบบของคุณ และนำมาใช้ในขั้นตอนใดของการออกแบบ
ขึ้นอยู่กับโครงการ สำหรับอาคารสำนักงานจะมีความสำคัญมากเป็นพิเศษเนื่องจากมีผู้ใช้งานเป็นจำนวนมากกว่า ส่วนในบ้านจะเป็นเรื่องของการนำอากาศที่สดชื่นเข้ามาภายในด้วยวิธีการตามธรรมชาติ โดยทั่วไป คนญี่ปุ่นจะคุ้นเคยกับการอยู่อาศัยโดยใช้อากาศจากภายนอกมากกว่า แนวคิดเรื่องหน้าต่างนั้นมาจากประเทศตะวันตก เมื่อเจาะรูลงบนผนัง คุณก็จะได้หน้าต่างหนึ่งบาน แต่ชาวญี่ปุ่นสมัยก่อนจะติดตั้งบานพับโชจิหรือประตูบานเลื่อนเพื่อให้ตัวบ้านเปิดรับอากาศได้ทุกเมื่อที่ต้องการ ซึ่งหมายความว่าบ้านของคนญี่ปุ่นจำนวนมากจะใกล้ชิดกับธรรมชาติมากกว่า โดยจะหนาวเย็นมากในฤดูหนาวและอุ่นมากในฤดูร้อนเนื่องจากเปลี่ยนไปตามอากาศจากภายนอก ในบ้านญี่ปุ่นสมัยใหม่ แน่นอนว่ามีการใช้เครื่องปรับอากาศกันอย่างแพร่หลาย และเทคโนโลยีก็ก้าวหน้าไปอย่างรวดเร็ว
คุณรับมือกับความท้าทายด้านคุณภาพอากาศในโครงการของคุณอย่างไร
ผมคิดว่าสถาปนิกควรคำนึงถึงธรรมชาติและหาวิธีการที่ไม่ต้องควบคุมหรือเปลี่ยนแปลงสิ่งใดในการใช้พลังงานธรรมชาติควบคู่ไปกับเทคโนโลยี ยกตัวอย่างเช่น ในฤดูใบไม้ผลิและฤดูใบไม้ร่วง คุณสามารถนำอากาศบริสุทธิ์จากภายนอกเข้ามาด้านในได้เพื่อขจัดความร้อนจากพื้นที่ ในสวิตเซอร์แลนด์มีกระทั่งข้อบังคับที่ว่า หากหลังคาตื้นกว่าระดับที่กำหนด คุณจะต้อง "ปลูกพืช" บนหลังคาเพื่อลดการสูญเสียความร้อน ขณะนี้เรากำลังดำเนินโครงการหนึ่งในโอกินาวา ในพื้นที่ทางใต้ที่มีสภาพภูมิอากาศกึ่งร้อนชื้นเช่นนี้ บ้านมักจะมีชายคาขนาดใหญ่อยู่เหนือ Engawa [เฉลียงแบบเปิด] โดยไม่มีผนัง ชายคาเหล่านี้ทำให้เกิดร่มเงาที่ทำให้อุณหภูมิของเฉลียงลดลงถึงระดับที่เย็นสบายขึ้นและช่วยขจัดความร้อนที่สะท้อนขึ้นมาจากพื้น แต่ที่สำคัญยิ่งไปกว่านั้นก็คือ การออกแบบที่เปิดโล่งเช่นนี้ทำให้เกิดการระบายอากาศตามธรรมชาติที่ช่วยผลักอากาศร้อนออกไปด้านนอก
การปรับสภาพพื้นที่
คุณมักจะใช้นวัตกรรมและเทคโนโลยีด้านคุณภาพอากาศแบบใดในพื้นที่ที่คุณออกแบบ
ในแกลเลอรี หรือแม้แต่ที่อยู่อาศัยที่มีเพดานสูง เรามักจะใช้การระบายอากาศแบบแทนที่ ระบบนี้เป็นการนำอากาศเย็นเข้ามาสู่ระดับพื้นด้วยความเร็วที่ต่ำมาก จากนั้นจึงถูกดึงเข้าไปยังพื้นที่ที่ต้องการความเย็นผ่านการแลกเปลี่ยนความร้อน นั่นหมายความว่าคุณเพียงต้องปรับสภาพพื้นที่ในบริเวณที่มีคนอยู่เท่านั้น ซึ่งอยู่ที่ระดับประมาณสองเมตรจากพื้น ไม่ใช่พื้นที่ด้านบน จึงใช้พลังงานน้อยมาก เรานำระบบนี้มาใช้ในพื้นที่อยู่อาศัยหลักของ Four Leaves Villa ในคารุอิซาวะ เนื่องจากมีพื้นที่ที่มีเพดานสูง รวมถึงโครงการพิพิธภัณฑ์ของเราด้วย
ข้อพิจารณาที่สำคัญที่สุดขณะสร้างพื้นที่ทางวัฒนธรรมมีอะไรบ้าง
เรามักจะวิเคราะห์การจำแนกรูปแบบของแกลเลอรีที่แตกต่างกัน ตั้งแต่แบบดั้งเดิมไปจนถึงแบบร่วมสมัย เช่น Fondation Beyeler ในสวิตเซอร์แลนด์และ Tate Modern ในลอนดอน Beyeler เป็นพิพิธภัณฑ์ที่น่าทึ่งและมีการวางแผนผังอย่างชาญฉลาดด้วยระบบผนังแบบยืดหยุ่น ตะแกรงของระบบปรับอากาศถูกติดตั้งไว้ทั่วทั้งชั้นโดยเว้นระยะห่าง 1.7 ม. ดังนั้น หากเคลื่อนย้ายผนัง คุณจะยังสามารถปรับสภาพพื้นที่ทั้งหมดได้อยู่ แสงแดดจากธรรมชาติจะเข้าสู่แกลเลอรีทุกแห่งในพิพิธภัณฑ์ผ่านการใช้ครีบฟินและแผ่นกรองแสง นอกจากนี้ยังต้องคำนึงถึงทิวทัศน์ที่สวยงามด้วย แกลเลอรีต้องมีลักษณะที่สอดคล้องกับสถานที่ตั้ง ลองนึกดูว่าผลงานของ Yayoi Kusama ที่นาโอชิมะ เป็นที่น่าจดจำเพียงใดเนื่องจากสถานที่ตั้งตามธรรมชาติ อีกตัวอย่างหนึ่งคือ Giacometti Gallery ใน Louisiana Museum of Modern Art ที่โคเปนเฮเกน ซึ่งมีพื้นทำจากอิฐและหน้าต่างขนาดใหญ่ที่หันออกสู่ธรรมชาติ แสงแดดตามธรรมชาติ ทิวทัศน์ มุมมอง และอุณหภูมิ ปัจจัยเหล่านี้ล้วนมีความสำคัญทั้งสิ้น
ขีดจำกัดของการระบายอากาศ
ระบบการระบายอากาศแบบญี่ปุ่นและแบบตะวันตกมีข้อแตกต่างที่สำคัญอย่างไรบ้าง
พื้นที่สำนักงานในยุโรปมักจะใช้แสงแดดและการระบายอากาศแบบธรรมชาติ ซึ่งทำได้ยากมากสำหรับอาคารสูงในโตเกียว ในญี่ปุ่น สำนักงานมักจะอยู่ลึกเข้าไปและใช้แสงสว่างจากหลอดไฟฟลูออเรสเซนต์ ซึ่งเป็นสไตล์ที่มีความเป็นอเมริกันสูง แต่ในยุโรป คุณจะไม่ได้รับอนุญาตให้ออกแบบพื้นที่สำนักงานโดยไม่มีแสงแดดจากธรรมชาติด้วยเหตุผลด้านสุขภาพจิต ผมเคยออกแบบอาคารสูงแห่งหนึ่งในปารีสบนพื้นที่ที่ค่อนข้างแคบ เราจึงวาดพื้นที่โค้งกว้าง 12 เมตรไว้สองจุดโดยมีช่องลิฟต์อยู่ตรงกลาง ผมคิดว่าสำนักงานในญี่ปุ่นสามารถปรับปรุงแสงแดดตามธรรมชาติและคุณภาพอากาศให้ดีขึ้นได้เช่นกัน ปัจจุบันชาวญี่ปุ่นมีวิถีชีวิตที่เปลี่ยนแปลงไปเนื่องจากโรคระบาดและต้องการความเป็นธรรมชาติมากขึ้นแม้ในสภาพแวดล้อมการทำงาน
คุณมีความคิดเห็นอย่างไรเกี่ยวกับเทคโนโลยี nanoeX
เราได้ใช้เทคโนโลยีนี้จริงๆ ในบางโครงการ คุณภาพและเทคโนโลยีของเครื่องปรับอากาศในญี่ปุ่นน่าทึ่งมากในปัจจุบัน ระบบ AC ถือเป็นการคิดค้นที่ช่วยมอบวิธีที่ประหยัดต้นทุนในการปรับสภาพพื้นที่อย่างแท้จริง และไม่มีระบบใดจะดีไปกว่านี้ นอกจากนี้ เทคโนโลยี AC บางอย่างยังสามารถระบายอากาศได้โดยการนำอากาศจากภายนอกเข้ามาสู่ภายใน และยังช่วยลดความชื้นและทำความสะอาดพื้นที่ได้ เทคโนโลยีเช่นนี้เป็นประโยชน์ต่ออาคาร โดยเฉพาะอย่างยิ่งในญี่ปุ่น ซึ่งมักไม่มีการระบายอากาศตามธรรมชาติหรือมีหน้าต่างขนาดเล็ก เทคโนโลยีเหล่านี้ช่วยมอบคุณภาพอากาศที่เราต้องการอย่างแท้จริง ชาวญี่ปุ่นมีความอ่อนไหวมากหากเป็นเรื่องคุณภาพอากาศ ทั้งนี้ไม่ใช่เพราะโรคระบาดเพียงอย่างเดียวเท่านั้น แต่เนื่องมาจากการแพ้ละอองเกสรซึ่งเป็นผลมาจากการปลูกต้นซีดาร์บนภูเขานับตั้งแต่สมัยเอโดะด้วย ในอนาคต ผมคิดว่าเราจะยังคงเห็นได้ว่าคุณภาพอากาศมีความสำคัญมากขึ้น เนื่องจากผู้คนย้ายออกจากเมืองหลวงกันมากขึ้นเพื่อไปอาศัยอยู่บนภูเขาหรือในเมืองที่เล็กกว่าและมีอากาศที่บริสุทธิ์กว่า อากาศที่มีคุณภาพดีและการระบายอากาศตามธรรมชาติได้กลายเป็นสิ่งที่มีความสำคัญมากขึ้นสำหรับชาวญี่ปุ่นจำนวนมาก
โปรไฟล์
Kentaro Ishida,
สถาปนิก
ผู้อำนวยการ, Kentaro Ishida Architects Studio
ภาคีสถาปนิก Kentaro Ishida ศึกษาด้านสถาปัตยกรรมศาสตร์ที่ Architectural Association School of Architecture ในลอนดอน เขาได้ร่วมงานกับ Herzog & de Meuron บริษัทสถาปัตยกรรมในสวิตเซอร์แลนด์ตั้งแต่ปี 2004-2012 ระหว่างทำงานร่วมกับ H&dM เขาได้เป็นผู้นำในโครงการระหว่างประเทศจำนวนมากในฐานะภาคีสถาปนิก จากนั้นเขาได้ก่อตั้ง KIAS (Kentaro Ishida Architects Studio) สตูดิโอสถาปัตยกรรมในโตเกียวเมื่อปี 2012 นอกจากการทำงานเป็นสถาปนิก ปัจจุบันเขายังเป็นอาจารย์ผู้สอนในสาขาสถาปัตยกรรมศาสตร์ที่ Tokyo Institute of Technology ในตำแหน่งรองศาสตราจารย์นับตั้งแต่ปี 2016
ผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้อง
