Każdego roku jest zabijanych aż od 75 do 100 milionów rekinów. Dla morskich zwierząt takich jak rekiny nie ma zbyt wielu bezpiecznych schronień — w rzeczywistości tylko 6% powierzchni oceanów jest uznawane za obszary chronione. „To stanowczo za mało”, twierdzi Joakim Odelberg, fotograf chronionej przyrody i filmowiec. „Według naukowców powinno to być co najmniej 30 procent, a niektórzy twierdzą, że nawet 50 procent”. Niedawno odwiedził Wyspę Kokosową, jedną z bezpiecznych ostoi, w której żyją rekiny i inne morskie stworzenia. Współpracował przy projekcie ochrony rekinów i zrealizował film na temat podejmowanych działań, wykonując ujęcia nad i pod powierzchnią wody, co stanowiło nie lada wyzwanie, głównie ze względu na silne prądy. Udało mu się przygotować imponujący materiał dzięki użyciu aparatu LUMIX GH5s.
Nurkowanie z rekinami zawsze było jego marzeniem. Zaczął nurkować w wieku 10 lat i od tego czasu kilkukrotnie robił to w towarzystwie rekinów. Jednak tym razem było inaczej, znacznie bardziej emocjonująco: „Todd Steiner, podróżnik i dyrektor wykonawczy organizacji Turtle Island Restoration Network, zaproponował mi współpracę przy projekcie ochrony rekinów z rejonu Wyspy Kokosowej. Wyspa ta należy do Kostaryki. Nazywana jest również Wyspą Skarbów ze względu na legendy o piratach: ponad 300 ekspedycji poszukiwało na niej ukrytych bogactw, zanim rząd Kostaryki zakazał takich praktyk. Cieszy się również popularnością wśród nurków, nie tylko ze względu na bujne morskie życie, ale również z powodu dziewiczych warunków: liczba odwiedzających jest ściśle kontrolowana. Jedynymi mieszkańcami wyspy są strażnicy rezerwatu”.
Celem wyprawy było oznakowanie różnych gatunków rekinów w celu lepszego poznania ich zwyczajów, szczególnie szlaków migracyjnych. „Te rekiny pokonują znaczne odległości. Po opuszczeniu chronionego obszaru ich życie jest w niebezpieczeństwie. Większość rekinów pada ofiarą połowów komercyjnych — w niewielkiej odległości od Wyspy Kokosowej prowadzone są również liczne nielegalne połowy. Dla ochrony tych zwierząt istotna jest wiedza o celu ich podróży, aby miejsca te również mogły stać się rezerwatami morskimi”. Dzięki staraniom Todda Steinera Kostaryka i Ekwador podejmują kroki na rzecz ochrony szlaku migracyjnego rekinów łączącego Wyspę Kokosową z wyspami Galapagos, które należą do Ekwadoru.
Aby można było oznakować rekiny, trzeba zwabić je za pomocą krwi i przynęty. „Znakowaliśmy rekiny nie tylko z łodzi, ale również z wody. Wtedy po raz pierwszy nurkowałem z rekinami w wodzie pełnej świeżej krwi. Choć rekiny tygrysie, stanowiące jeden z badanych gatunków, nie polują na ludzi, bez wątpienia nie przepływają obok nas obojętnie. Gdy otacza Cię chmara rekinów, musisz nieustannie oglądać się za siebie. Podobnie jak w przypadku największych gatunków dzikich kotów, najlepiej utrzymywać z nimi kontakt wzrokowy”. Oznaczane były również rekiny młoty. „Musieliśmy zastosować odmienną strategię. Trzeba było zanurkować bardzo głęboko, poniżej 30 metrów, schować się między skałami, a następnie w odpowiednim momencie trafić rekina specjalnie przygotowanym kijem pełniącym rolę swego rodzaju harpuna, aby przymocować znaczniki do płetw grzbietowych zwierząt. To było naprawdę trudne”. Dokumentowanie działań ochronnych stanowiło kolejne wyzwanie, głównie ze względu na silne prądy. Joakim wykonywał ujęcia pod wodą i nad jej powierzchnią, używając niezawodnego aparatu LUMIX GH5s. „Dzięki swym wymiarom i funkcjonalności aparat jest łatwy w obsłudze zarówno pod powierzchnią jak i nad lustrem wody. Korzystałem z tego aparatu w czasie wielu podwodnych projektów i nigdy mnie nie zawiódł. Tym razem zastosowałem dodatkowy wyświetlacz, który ułatwił uzyskanie odpowiednich ujęć”. Fotograf ma nadzieję, że jego film przyczyni się do ochrony rekinów i innych morskich zwierząt. „Rekiny znajdują się na szczycie oceanicznego łańcucha pokarmowego. Odgrywają istotną rolę w utrzymaniu równowagi morskich ekosystemów. Są kluczowe dla ochrony naszych oceanów”.
Joakim Odelberg
Joakim Odelberg, ambasador marki LUMIX, należy do czołowych szwedzkich działaczy na rzecz ochrony mórz, aktywistów środowiskowych, osobistości telewizyjnych i uznanych w branży fotografów przyrody na lądzie i w wodzie.
Joakim od 2007 roku aktywnie zajmuje się problemami środowiska morskiego, zwiększając powszechną świadomość krytycznego stanu kolebki życia na naszej planecie — oceanów. Obszar jego działań wykracza daleko poza granice Szwecji. Współpracuje on z kilkoma międzynarodowymi organizacjami i fundacjami, do których należą Mission Blue założona przez dr Sylvię Earle, WildAid, WWF International i Marine Conservation Institute.
W 2017 roku Joakim reprezentował Szwecję, prezentując własną instalację w siedzibie ONZ w Nowym Jorku podczas skupiającej uczestników z całego świata konferencji poświęconej oceanom, a od niedawna prowadzi niezwykle popularny i cieszący się dużym uznaniem dokumentalny cykl przyrodniczy „Mitt i naturen” w szwedzkiej telewizji publicznej SVT.
Odwiedź profil Joakima Odelberga na stronie ambasadorów marki LUMIX
