ZWART-WIT FOTOGRAFIE
Zwart-wit fotografie spreekt tot de verbeelding. Het roept nostalgische gevoelens op, doet ons denken aan portretten van iconen uit het verleden. Maar zwart-wit fotografie is niet per se iets uit het verleden, ook nu nog worden er prachtige foto’s mee gemaakt. Bij het monochroom fotograferen gelden wel wat andere regels dan bij de kleurenfotografie. Een foto die het prachtig doet in kleur, kan in zwart-wit een beetje saai zijn. In het begin kan het lastig zijn om in ‘zwart-wit te kijken’, dus om te zien of een foto ook in zwart-wit werkt. Daarom: experimenteer! Met deze tips helpen we je op weg.
1.
Fotograferen in zwart-wit betekent fotograferen met sterke contrasten. In je foto’s wil je heldere en donkere gedeelten, om te voorkomen dat het een grijze brij wordt. Dat betekent dat je op een zomerdag juist wel midden op de dag met de camera erop uit kan. Het felle licht, de sterke schaduwen zijn bij zwart-wit fotografie juist een uitkomst.
2.
Ook op een bewolkte dag kun je met zwart-wit uitstekend uit de voeten. Dan gaat het niet om het contrast, maar om de fijne structuur en details. Kies daarvoor voor strijklicht, licht dat van opzij op je onderwerp valt. Met licht dat direct op je onderwerp valt, gaan meer details verloren. Kies voor een grote scherptediepte om zoveel mogelijk details te vangen. Naderhand kun je op de computer met behulp van een fotobewerkingsprogramma extra contrast toevoegen.
De regel van derden werkt goed bij zwart-wit fotografie, simpelweg omdat er geen kleurige elementen zijn die afleiden. Bij de regel van derden wordt de foto in negen gelijke vlakken verdeeld met twee horizontale en twee verticale lijnen. Een foto waarin het onderwerp in het midden wordt geplaatst, is meestal niet erg spannend. Wanneer deze op of rond een van de vier kruispunten van de lijnen valt, wordt een foto vaak sterker en dynamischer.
Foto door LUMIX ambassadeur Jonas Borg
Qua compositie kun je ook kiezen voor een kleiner wordend perspectief. Dit effect krijg je wanneer je een foto maakt van een weg of rij paaltjes die richting de horizon verdwijnen. Deze convergerende lijnen van de weg of paaltjes lijken steeds dichter naar elkaar toe te lopen. De kijker wordt daardoor de foto ingetrokken.
3.
Fotografeer bij voorkeur in RAW. Steeds meer digitale camera’s stellen je in staat direct in zwart-wit te fotograferen, maar daarbij gaat veel beeldinformatie verloren. Beter is het om in RAW te fotograferen, dan kun je naderhand het gewenste effect creëren. Door gebruik te maken van kleurenfilters kun je de contrasten in een foto vergroten. Heb je bijvoorbeeld een foto gemaakt van een rode roos tegen een groene achtergrond In de zwart-wit modus van je camera wordt deze foto waarschijnlijk heel grijs. De roos is dan niet goed te onderscheiden van de achtergrond. Door achteraf te werken met een rood filter in een bewerkingsprogramma, worden de koele kleuren donkerder en de rode kleuren lichter. Daardoor steekt de roos meer af tegen de achtergrond. Kortom: fotografeer in kleur, zet de foto thuis om in zwart-wit. Natuurlijk kun je tijdens het fotograferen wel even je camera in de zwart-wit stand zetten om te zien of de scene zich leent voor monochroom.
4.
Zwart-wit geeft bij portretten veel meer gelegenheid om emotie en karakter te tonen. Er is geen kleur die afleidt of verwerkt moet worden, daarom zien we als kijker veel meer detail. Desondanks vallen vlekjes op de huid of oneffenheden minder op.
Straatportret door LUMIX ambassadeur en LUMIX G Experience member Joey Hohage
5.
Bij zwart-wit fotografie is het verstandig om een lage ISO-waarde te kiezen. Je wilt namelijk maximaal contrast tussen diep zwart en maximaal wit. Een hoger ISO-getal zorgt voor onaangename ruis, met name in de zwarte delen van je foto.
6.
Een groot aantal onderwerpen leent zich voor zwart-wit fotografie: architectuur, portretten, stads- of straatfotografie en landschappen. Wanneer je gevoel, karakter of sfeer wil benadrukken, werkt zwart-wit heel goed. Gaat het je om een levensechte weergave van bijvoorbeeld een bloem? Dan kun je wellicht beter voor kleur kiezen.
Foto door LUMIX ambassadeur Steven Clarey
Hieronder nog wat mooie voorbeelden van zwart-wit fotografie door onze eigen LUMIX G Experience members!
